Cate Blanchett, Alfonso Cuaron, Ed Lachman – startuje 32. festiwal EnergaCamerimage w Toruniu

Rozpoczynający się w sobotę festiwal EnergaCamerimage w Toruniu ma być miejscem szerokiej debaty o reprezentacji płci w branży filmowej. Dyrektor wydarzenia Marek Żydowicz chce, by środowisko ponownie scaliło się i wspólnymi siłami wypracowało propozycje zmian, dzięki którym twórczynie zyskają należne im miejsce w branży. "Rozpocznijmy dialog i określmy cele, które sprawią, że festiwal i nasza branża staną się bardziej zjednoczone, otwarte i reprezentujące wszystkie głosy" - zaapelował.

Jego stanowisko poparli jurorzy konkursu głównego. "Choć skupiamy się na pracy jurorskiej, bo w takim charakterze zostaliśmy zaproszeni na festiwal, nie możemy doczekać się istotnych dyskusji zmierzających w stronę integracji branży. Z całego serca popieramy niezbędną zmianę ku prawdziwej inkluzywności" – zapewnili. Pozytywnie zareagowały również członkinie organizacji Women in Cinematography, które wcześniej zarzuciły Żydowiczowi protekcjonalne traktowanie filmowczyń i utożsamianie ich twórczości z przeciętnością. Na fali tamtych emocji z przyjazdu do Torunia zrezygnował brytyjski reżyser Steve McQueen.

Program festiwalu obejmuje dzieła o najwyższych walorach artystycznych. W konkursie głównym, w którym powalczy 12 obrazów, znalazły się hity tegorocznego festiwalu w Cannes – wyróżniona Nagrodą Jury "Emilia Perez" Jacquesa Audiarda (autor zdjęć Paul Guilhaume) oraz mroczna baśń "Dziewczyna z igłą" Magnusa von Horna (zdjęcia Michał Dymek). Z Wenecji przyjadą do Polski doceniony Srebrnym Lwem – Wielką Nagrodą Jury "Vermiglio" Maury Delpero (zdjęcia Mikhail Krichman) oraz monumentalny "The Brutalist" Brady’ego Corbeta (zdjęcia Lol Crawley).

Nie zabraknie głośnych tytułów tegorocznego Berlinale "Small Things Like These" Tima Mielantsa (zdjęcia Frank van den Eeden) oraz "Kąpieli diabła" Severina Fiali i Veroniki Franz (zdjęcia Martin Gschlacht). Szansę na główną nagrodę zyskały także "Cabrini" Alejandra Monteverde (zdjęcia Gorka Gómez Andreu) i pokazywane w Toronto "The Fire Inside" Rachel Morrison (zdjęcia Rina Yang) oraz "Konklawe" Edwarda Bergera (zdjęcia Stéphane Fontaine). Ponadto do konkursu głównego zakwalifikowano superprodukcje "Gladiator II" Ridleya Scotta (zdjęcia John Mathieson) i "Diuna: część druga" Denisa Villeneuve’a (zdjęcia Greig Fraser) oraz oficjalny film otwarcia Camerimage "Blitz" Steve’a McQueena (zdjęcia Yorick Le Saux).

Laureata Złotej Żaby wyłoni jury w składzie: Cate Blanchett (przewodnicząca), producentka Anny Higgs, operator Rodrigo Prieto, kostiumografka Sandy Powell, operatorka i reżyserka Jolanta Dylewska, a także operatorzy Anthony Dod Mantle i Łukasz Żal.

W środę 20 listopada odbędzie się pokaz specjalny westernu "Rust", na planie którego w 2021 r. doszło do przypadkowego, śmiertelnego postrzelenia operatorki Halyny Hutchins z broni trzymanej przez Aleca Baldwina. Aktor został oskarżony o nieumyślne spowodowanie śmierci, ale jego sprawę umorzono. Na karę 18 miesięcy więzienia skazano natomiast rekwizytorkę odpowiedzialną za broń w filmie Hannah Gutierrez-Reed. Reżyser Joel Souza, który został ranny wskutek wystrzału, zakończył pracę nad westernem rok po śmierci Hutchins. Jak podkreślił, zrobił to z myślą o operatorce i jej mężu Mattcie Hutchinsie, który został producentem obrazu. Dla wielu twórców pracujących przy filmie wypuszczenie go w świat może okazać się katartycznym doświadczeniem. Światowej premierze towarzyszyć będzie spotkanie z reżyserem, operatorką Bianką Cline, która dokończyła zdjęcia, oraz mentorem Hutchins z AFI Stephenem Lighthillem.

W konkursie filmów polskich zmierzy się siedem tytułów – "Minghun" Jana P. Matuszyńskiego, "Biała odwaga" Marcina Koszałki, "Rzeczy niezbędne" Kamili Tarabury, "Kulej. Dwie strony medalu" Xawerego Żuławskiego, "Kos" Pawła Maślony, "Wrooklyn Zoo" Krzysztofa Skoniecznego oraz "Pod szarym niebem" Mary Tamkovich. W jury pod przewodnictwem producentki Julie Huntsinger zasiądą operatorzy Cesar Charlone i Florian Hoffmeister.

W pozostałych konkursach rywalizować będą debiuty operatorskie i reżyserskie, krótko- i długometrażowe dokumenty, wideoklipy, etiudy studenckie oraz seriale telewizyjne. W tej ostatniej sekcji zaprezentowane zostaną m.in. "Reniferek" Weroniki Tofilskiej, "Pingwin: Po godzinach" Craiga Zobela i "Becoming Karl Lagerfeld: Wyrobnik Pret-a-porter" Jérôme Sallego. Najlepszą produkcję serialową wyłonią operatorzy Salvatore Totino (przewodniczący), Catherine Goldschmidt i Larkin Seiple.

Tradycyjnie w trakcie festiwalu wręczone zostaną nagrody specjalne. Honorową Złotą Żabę za Całokształt Twórczości odbierze operator Edward Lachman, trzykrotnie nominowany do Oscara. Amerykanin współpracował m.in. z Jeanem-Lukiem Godardem, Bernardo Bertoluccim, Toddem Haynesem, Wernerem Herzogiem i Wimem Wendersem. Ostatnio zrealizował zdjęcia do "Marii Callas" Pablo Larraina, która zostanie pokazana w Toruniu. Zaplanowano również retrospektywę twórczości Lachmana. Publiczność będzie miała okazję przypomnieć sobie filmy "Nie mrugaj – Robert Frank" Laury Israel, "Import Export" Ulricha Seidla, "Erin Brockovich" Stevena Soderbergha, "Daleko od nieba" Todda Haynesa, "Margines życia" Paula Schradera oraz reżyserski debiut Sofii Coppoli "Przekleństwa niewinności".

Za najlepszą kreację w serialu telewizyjnym doceniony zostanie Hiroyuki Sanada, który ostatnio wystąpił w serialowej adaptacji powieści "Szogun". Japoński aktor ma na swoim koncie łącznie ponad 50 ról w produkcjach. Można go było oglądać m.in. w "Armii umarłych" Zacka Snydera, "John Wick 4" Chada Stahelskiego i w nominowanym do Oscara dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego "Samuraju - Zmierzchu" Yojiego Yamady. Festiwal uhonoruje również Nathana Crowleya Nagrodą Specjalną dla Scenografa oraz Gianfranco Rosiego za wybitne osiągnięcia w filmie dokumentalnym.

W ramach obchodów Roku Kobiet Odważnych Województwa Kujawsko-Pomorskiego festiwal zorganizuje przegląd W kobiecym kadrze, którego celem jest uczczenie dokonań wybitnych twórczyń. W programie sekcji zaplanowano projekcje m.in. "Sztuki kochania. Historii Michaliny Wisłockiej" Marii Sadowskiej, "Fridy" Julie Taymor i "Siostrzeństwa świętej sauny" Anny Hints. Prócz tego we współpracy z organizacją Women in Cinematography zrealizowane zostaną panele dyskusyjne poświęcone łączeniu rodzicielstwa z pracą w branży filmowej, współpracy z producentami oraz budowaniu sprzyjających promocji twórczości relacji z prasą i festiwalami.

Jednym z wydarzeń towarzyszących będzie otwarcie wystawy "Manifesto" Juliana Rosefeldta w toruńskim Centrum Sztuki Współczesnej. W trzynastoekranowej instalacji wideo zobaczymy Cate Blanchett w 13 rolach, m.in. punkowej wokalistki, gospodyni domowej i bezdomnego mężczyzny. "Każda z postaci wygłasza fragmenty najważniejszych manifestów ubiegłego stulecia autorstwa pisarzy, filozofów, malarzy, tancerzy, reżyserów oraz architektów. Wśród tekstów pojawiają się słowa Karola Marxa, Kazimierza Malewicza, Guillaume’a Apollinaire’a, Larsa von Triera i wielu innych" – poinformowali organizatorzy w komunikacie.

32. Międzynarodowy Festiwal Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych EnergaCamerimage potrwa do soboty 23 listopada. Patronem medialnym wydarzenia jest Polska Agencja Prasowa. (PAP)

dap/ wj/